بررسی تطبیقی ایزد باد با رستم و سهراب

ما در اساطیر ایران با دو آفرینش مواجهیم: یکی آفرینش اهورامزدا که از گوهر نور است و دوم آفرینش اهریمن که از گوهر تاریکی است. ایزد وای (ایزد فضا، مکان، و باد) ایزدی دو‌چهره‌ است که هر دو گوهر روشنی و تاریکی را در خود دارد و از هر دو آفرینش خرد مقدس و خرد خبیث برتر است. در این مقاله، ایزد باد به‌اجمال بررسی می‌شود؛ سپس، برپایة مندرجات شاهنامه نشان داده می‌شود که پهلوانان از گوهر ایزد وای و حاصل آمیزش نور و تاریکی‌اند و از هردو کشور ایران و توران به‌منزلة نماد سرزمین‌های اهورایی (پردیس نور) و اهریمنی (دوزخ تاریکی) برتر‌ند. درادامه، شخصیت رستم به‌مثابة نماد پهلوانی بررسی می‌شود تا شباهت او با ایزد باد نشان داده شود و به این نتیجه می‌رسیم که سهراب نماد گرایش ظلمانی ایزد باد است.